Πάμε για ελιές!

Τα δίχτυα απλωμένα από καιρό στις πεζούλες.... ήρθε η ώρα να πάμε για ελιές!

έργο του ζωγράφου Θεόφιλου

Από τα μέσα του Νοέμβρη έχει ξεκινήσει  η συγκομιδή της ελιάς σε ολόκληρο το νησί. Οι Σαμιώτες, οικογένειες ολόκληρες - αιώνες τώρα - περνούν τις μέρες τους αυτή την εποχή στα χωράφια. Πρωί πρωί, ντυμένοι καλά, αφού τα κρύα έχουν ήδη αρχίσει, ξεκινάνε για τις πεζούλες τους. Αν οι εκτάσεις είναι συγκεντρωμένες σε μια περιφέρεια καλώς... διαφορετικά η κούραση και η έγνοια μοιράζεται και πολλαπλασιάζεται. Το μάζεμα της ελιάς μπορεί να είναι μια πολύ κουραστική διαδικασία, ιδίως λόγω της ιδιομορφίας του Σαμιακού  ανάγλυφου εδάφους. Τα εργαλεία φορτωμένα στο αγροτικό όχημα πλέον, ενώ παλαιότερα στα ζώα, εκτός αν υπάρχει κοντά κανένα καλύβι της οικογένειας ή των γειτόνων, όταν πρόκειται ιδίως να γίνουν και "αλλαξές".  Η μέρα περνάει στον ελαιώνα και όταν αρχίσει να νυχτώνει, κουρασμένοι όλοι επιστρέφουν σπίτι μέχρι το επόμενο ξημέρωμα. 

Στα παλαιά δέντρα η συλλογή των καρπών γίνεται με ράβδισμα και στη συνεχεια υπάρχει αναμονή για τους καρπους που θα πέσουν στο έδαφος στο διάστημα δεκαπέντε ημερών οπότε επαναλαμβάνεται το ράβδισμα. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται τρεις φορές. Στις νεότερες ποικιλίες γίνεται συλλογή με ράβδισμα που πραγματοποιέιται μια φορά. 

Οι ελιές μαζεύονται σε σακιά και μεταφέρονται στο λιοτρίβι. Το κτίσμα παραδοσιακά είχε χειροκίνητο ή ζωοκίνητο μηχανισμό με πετρες που συνθλίβουν τον καρπό και το υλικό τοποθετείται σε σακιά τα οποία περνούν από πρέσσα με ζεστό νερό από όπου τελικά εξάγεται το φρέσκο ζεστό λάδι. Σήμερα υπάρχουν υπερσύγχρονα μέσα που κάνουν τη διαδικασία πιο απλή και λιγότερο κουραστική.

Από τα κυρίαρχα είδη πέραν των παλαιών σαμιώτικων δέντρων είναι πλεόν η κορονέϊκη ποικιλία και η καλαμών. Το ελαιόλαδο που παράγεται πλέον μπορεί να είναι μονοποικιλιακό ή και συνδιασμός, οπότε εξισσοροπούνται οι γευστικές του ιδιότητες. Επίσης, οι ποιότητα του λαδιού έχει βελτιωθεί ενώ η παρουσία του στο εμπόριο, ώς εμφιαλωμένου, ήδη έχει έντονη παρουσία στο νησί, σε περιορισμένα καταστήματα στην υπόλοιπη επικράτεια αλλά και σημαντική παρουσία στο εξωτερικό (Γερμανία, Σουηδία, κα).


φωτό: Ιthaka news, komianos.wordpress.com

Κείμενα: mySamos 2010-2012 O πλήρης δωρεάν τουριστικός οδηγός της Σάμου
www.mysamos.gr